Największy stadion świata. Dla Hitlera [Z PODRÓŻY]

Kamień węgielny osobiście wmurował Adolf Hitler. Stadion w Norymberdze miał być największym obiektem sportowym w historii. Planowana pojemność – 400 tysięcy osób.

Więcej wpisów o moich piłkarskich podróżach w tej kategorii.

Norymbergę odwiedziłem w drodze do Monachium (na blogu pisałem o Stadionie Olimpijskim oraz kompleksach treningowych Bayernu i TSV 1860). Deutsches Stadion budowano jako element ogromnego terenu zjazdów NSDAP. To rzut kamieniem od stadionu 2. Bundesligi. Frankenstadion wybudowano w 1928 roku. Szybko zaczął służyć Hitlerjugend. Piłkarze 1. FC Nürnberg grają na nim od 1963 roku.

Plac Maxa Morlocka, mistrza świata z 1954 roku (472 mecze dla Norymbergi, 294 gole) i wejście do klubowego sklepu przyklejonego do stadionu. Wystarczy się obrócić, żeby zobaczyć Zeppelinfeld, gdzie na monumentalnej trybunie Hitler miał odbierać parady. Po wojnie zniszczono górującą nad terenem swastykę. Plac i trybuny wykorzystywano do meczów różnych dyscyplin oraz jako część toru wyścigowego. Odbywały się tu także koncerty.

Do miejsca, gdzie miał powstać największy stadion na świecie, idzie się stąd 20 minut. Projekt wyszedł spod ołówka Alberta Speera. Był inspirowany był antycznym Stadionem Panateńskim, który mnie też zachwycił. Pod Norymbergą miały być rozgrywane wszystkie igrzyska olimpijskie, już w formacie zawodów pangermańskich, tylko dla Aryjczyków. Ich skala miała przyćmić wszystko, co do tej pory widziano w świecie sportu.

Zewnętrzna fasada miała mieć 90 metrów wysokości. Na górne kondygnacje widzowie wjeżdżaliby ogromnymi windami. Żeby sprawdzić, czy architektoniczne założenia dadzą dobry efekt, 40 km od Norymbergi, niedaleko wioski Achtel, zbudowano testową trybunę na 40 tys. osób. Po akceptacji Hitlera prace nad Deutsches Stadion kontynuowano. Koszty budowy były gigantyczne, ale Hitler uznał, że przy planowanym wysiłku wojennym III Rzeszy kwota wcale nie robi wrażenia, a stadion na 400 tysięcy osób będzie wieczny.

Albert Speer uznał, że owalny kształt nowego obiektu to zły pomysł. Uważał, że powoduje psychiczny dyskomfort u widzów. Zdecydował się na kształt podkowy. W centralnym miejscu miał stanąć hellenistyczny ołtarz pangermański. Badano pole magnetyczne, stadion z 12 kolumnami miał być połączony z norymberską starówką 12 drogami. Ostatecznie wojna przerwała budowę krótko po jej rozpoczęciu. Z fundamentów właściwie nic nie zostało. Pozostało mi uwiecznić pełen biegaczy urokliwy park oraz jezioro.

Zaplanowany przez nazistów kompleks składał m.in. się z pola, na którym odbywały się zjazdy NDSAP, hali kongresowej, placu dla parad Wehrmachtu i dwóch stadionów (giganta na 400 tys. osób i tego, na którym dziś grają piłkarze drużyny 2. Bundesligi). Całość zajmowała powierzchnię 11 km kw.

Innym pomysłem Alberta Speera była Volskshalle. Gigantyczna hala na 180 tysięcy osób, miała być jednym z głównym punktów Planu Germania, monumentalnej przebudowy Berlina. W procesie norymberskim Speer został skazany na 20 lat więzienia. Przyznał się do organizacji deportacji robotników przymusowych do Niemiec. Próbował się wybielić tłumacząc, że nic nie wiedział o hitlerowskich obozach śmierci. Historycy nie dają mu wiary. Wyszedł z więzienia w 1966 roku, zmarł 15 lat później.

Największy dziś europejski stadion, Camp Nou, w światowym rankingu pojemności jest w drugiej dziesiątce. Najwięcej osób może wejść na Stadion im. 1 Maja w Pjongjangu. Za nim znajduje się osiem amerykańskich stutysięczników, na których grają futboliści. Camp Nou wyprzedza jeszcze obiekt w Melbourne (krykiet i futbol australijski). 220 tysięcy osób mogło się zmieścić na praskim Strahovie, który też odwiedziłem.

Więcej wpisów o moich piłkarskich podróżach w tej kategorii.
Żeby być na bieżąco, pamiętaj o Facebooku i twitterze.