Napis na pomniku przed stadionem głosi: „Wszystkim fanom Dinama, dla których wojna zaczęła się 13 maja 1990 roku i którzy złożyli życie na ołtarzu chorwackiej ojczyzny”.
Więcej wpisów o moich piłkarskich podróżach w tej kategorii.
James Montague uważa, że o w europejskiej piłce o tym meczu najwięcej napisano i najmniej zrozumiano. W meczu sprzed 30 lat jedni widzą początek wojny, inni dostrzegają jeden z przykładów rozłożonego w czasie wzrostu napięcia.
W maju i kwietniu 1990 roku w Chorwacji odbyły się pierwsze wolne wybory od 52 lat. Wygrali zwolennicy niepodległości. Niewydolny system gospodarczy i rosnące nacjonalizmy rozsadzały Jugosławię.
Na mecz Dinamo – Crvena Zvezda przyjechały 3 tys. członków Delije, ultrasów z Belgradu. Po drugiej stronie do walki stanęli Bad Blue Boys (nazwa nawiązuje do filmu z Seanem Pennem). Film z zamieszek pokazuje skalę chaosu. Służby nie były w stanie zapanować nad walczącymi. Kiedy piłkarze z Belgradu byli już w szatni, część zawodników Dinama pozostawała na murawie. Ławkę rezerwowych gości osobiście ochraniał słynny Arkan, potem zbrodniarz wojenny.
Zvonimir Boban widząc bijącego policjanta, kopnął go z rozbiegu. Dla chorwackich nacjonalistów to cios – symbol. Piłkarz został zdyskwalifikowany, ominął go mundial, usłyszał też zarzuty karne. Zamieszki na Maksimirze stały się jedną z iskier, które doprowadziły do wojny. Słowenia i Chorwacja wkrótce ogłosiły niepodległość. Jugosławia stanęła w ogniu wojny.
Drewniany stadion niedaleko Parku Maksimir powstał w 1903 roku jako obiekt akademickiego klubu HAŠK. W 1945 klub rozwiązano jako faszystowski i nacjonalistyczny, a stadion przejęło Dinamo.
Oprócz zwycięstw w rozgrywkach Jugosławii i Chorwacji Dinamo ma na koncie Puchar Miast Targowych. W 1967 roku Chorwagi wygrali w finałowym dwumeczu z Leeds Dona Reviego z Jackiem Charltonem, Billym Bremnerem i Normanem Hunterem w składzie.
Po 1991 Dinamo nazwami nawiązywało do poprzedników – „HAŠK Građanski”, by stać się „Croatią Zagrzeb”. W 2000 roku wrócono do nazwy z czasów Tito, choć pełne rozwinięcie to Građanski nogometni klub Dinamo Zagreb.
Mimo, że w latach 90. w kolejne przebudowy wpompowano duże pieniądze, efekty są marne. Wicemistrzowie świata grają na jednym z najgorszych stadionów narodowych w Europie. Od lat wraca pomysł przebudowy Maksimiru na obiekt, który byłby stałym domem reprezentacji. Włączyć ma się miasto oraz co brzmi dość rozpaczliwie, chorwacka diaspora rozsiana po świecie. Niestety, porzucono wizję, by nowy stadion przypominał niebieski wulkan.
W ostatnich 15 latach Dinamo tylko raz oddało tytuł. W 2017 roku ligę o dwa punkty wygrała Rijeka. W 2020 roku, po dwuletniej kadencji Nenada Bjelicy, na stanowisko trenera wrócił Zoran Mamić. Jego brat Zdravko to główna postać Dinama ostatnich dekad. Za szereg przestępstw finansowych został skazany na sześć lat więzienia. Winnym uznano też Zorana. To w tej sprawie słynne zeznania składał Luka Modrić. Zdravko Mamić przebywa w Bośni, uniknął ekstradycji. Proces, w którym oskarżeni są obaj bracia toczy się w Osijeku.
Cibona Zagrzeb
Pięciotysięczne Centrum Sportowe Cibona od 1993 roku nosi nazwę Centrum Koszykarskie Drażena Petrovicia. Słynny obrońca jako gracz Cibony zdobywał m.in. medale igrzysk, mistrzostw świata i wyróżnienia dla najlepszego koszykarza Europy. Dopiero potem, przez Real Madryt, trafił do NBA. W wieku 28 lat zginął na niemieckiej autostradzie.
Lokomotiva Zagrzeb
NK Lokomotiva powstała w jako Željezničarski športski klub „Victoria”. Zwycięstw było niewiele, bo po wojnie, w jugosłowiańskiej ekstraklasie ówczesny Željezničar walczył choćby z drużynami z Belgradu. Spadek w 1957 roku zakończył występy w elicie. W 2006 Lokomotiva spadała do chorwackiej czwartej ligi. Kiedy została klubem filialnym dla Dynama, zaczęła niesamowitą serię czterech awansów z rzędu. W 2009 po 52 latach klub zagrał w najwyższej lidze. W ciągu kolejnej dekady drużyna cztery razy wystąpiła w europejskich pucharach.
Stadion Kranjčevićeva (od ulicy poety Kranjčevicia) powstał w 1921 roku. Historycznie to obiekt NK Zagrzeb, a przed 1945 rokiem HSK Concordii.
Więcej wpisów o moich piłkarskich podróżach w tej kategorii.
Żeby być na bieżąco, pamiętaj o Facebooku i twitterze.